Jaarafsluiting voor zzp’ers: wat moet je eigenlijk nog zelf doen?

Door Iris van Kooten – zzp’er en onafhankelijk onderzoeker online boekhoudprogramma’s

Vraag een willekeurige zzp’er naar “de jaarafsluiting” en je ziet vaak dezelfde reactie: lichte paniek, zuchten over de administratie en vragen als “heb ik hier geen boekhouder voor nodig?”. In 2026 is dat beeld echt aan het verschuiven. Met een modern boekhoudprogramma zoals het boekhoudprogramma zzp van jortt is de jaarafsluiting geen mysterieus ritueel meer, maar vooral: een serie duidelijke stappen waarvan de software er al heel veel voor je doet.

In dit artikel laat ik je zien:

Goed om te weten: waar ik cijfers noem, ga ik uit van de wetgeving voor 2026 zoals die nu bekend is. Denk aan de zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling, KIA en de percentages voor inkomstenbelasting en Zvw-bijdrage voor zzp’ers.

Wat de boekhoudsoftware al voor je regelt

De grootste geruststelling eerst: een groot deel van de jaarafsluiting bestaat uit dingen die je boekhoudsoftware het hele jaar al automatisch doet. Zeker als je werkt met een pakket dat is gebouwd voor zzp’ers, zoals boekhouding zzp met jortt, is “jaarafsluiting” vooral: controleren, op een knop klikken en je rapporten downloaden.

1. Bank als startpunt & boekhoudbot als motor

In een modern boekhoudprogramma is de bank je uitgangspunt. Je koppelt je zakelijke rekening, waarna een slimme bot – bij jortt heet die simpelweg de Boekhoudbot – het meeste werk doet:

  • bankmutaties worden ingelezen en automatisch geboekt op de juiste categorieën;
  • facturen uit het factuursysteem worden gekoppeld aan betalingen;
  • btw wordt direct goed gezet, zodat je btw-aangifte de hele periode up-to-date is;
  • inkomsten en kosten worden klaargezet voor je winst- en verliesrekening en balans.

Dat betekent dat je aan het eind van het jaar niet alsnog alles hoeft over te typen in Excel of een ander pakket: de basis van je boekhouding is al het hele jaar opgebouwd door de software.

2. Btw-aangiftes en afgesloten periodes

De meeste zzp’ers doen elk kwartaal btw-aangifte. In een pakket als jortt wordt je btw-aangifte omzetbelasting automatisch opgebouwd op basis van je boekingen. Je ziet continu hoeveel btw je moet betalen of terugkrijgt en verstuurt de aangifte met één klik naar de Belastingdienst.

Na het versturen wordt de btw-periode afgesloten. Dat heeft twee voordelen voor je jaarafsluiting:

  • je weet zeker dat eerdere kwartalen niet meer per ongeluk veranderen;
  • verschillen tussen btw op de balans en de ingediende aangifte zijn makkelijker te verklaren en op te lossen.

3. Automatische controle van de boekhouding

Voor je je jaar echt dichtklapt, draait een slim pakket een serie controles. In jortt heet dat de automatische controle van de boekhouding. Die kijkt onder andere naar:

  • komen banksaldo en boekhouding overeen;
  • zijn er facturen die niet (goed) zijn gekoppeld aan betalingen;
  • kloppen je btw-codes met het type omzet;
  • sluit je beginbalans netjes aan op je eindbalans.

Waar een traditionele boekhouder steekproeven doet, kan software alles nalopen. Zo voorkom je dat er tijdens de jaarafsluiting nog verrassingen opduiken.

4. Jaarrekening, jaarafsluiting en IB-rapport met één klik

In 2026 moet je als zzp’er nog steeds een administratie kunnen tonen met in elk geval een winst- en verliesrekening, balans en onderbouwing voor je belastingaangiftes. Het verschil met vroeger is dat je die rapporten nu grotendeels automatisch kunt laten maken:

Je hoeft dus niet zelf in tabellen te rekenen welke bedragen in welke rubrieken horen. De software rekent; jij controleert.

Checklist: 10 dingen die je zelf nog even nakijkt

Als de techniek zoveel overneemt, wat blijft er dan nog voor jou over? Best belangrijk werk: de menselijke check. Met deze tien punten rond je je jaarafsluiting als zzp’er zelfverzekerd af.

  1. Zijn al je bankmutaties verwerkt?
    Loop aan het eind van het jaar je gekoppelde bankrekening(en) nog even door. Zijn alle betalingen en ontvangsten gekoppeld aan een factuur of kostenpost? In boekhouding zzp zie je direct welke bij- en afschrijvingen nog aandacht vragen.
  2. Staan er nog openstaande facturen (debiteuren en crediteuren)?
    Controleer in je factuuroverzicht of alle verzonden facturen ook daadwerkelijk zijn betaald. Oninbare posten kun je – als dat echt zo is – als oninbaar boeken. Anders herinner je de klant. Kijk ook naar inkoopfacturen: is alles geboekt en betaald?
  3. Privé vs. zakelijk goed gescheiden?
    In 2026 blijft het belangrijk dat je zakelijke kosten en privé-uitgaven duidelijk gescheiden zijn. Check bijvoorbeeld je telefoon, internet, thuiswerkplek of privé-betalingen voor zakelijke aankopen. In jortt kun je kosten eenvoudig splitsen in een zakelijk en privédeel.
  4. Bedrijfsmiddelen en afschrijvingen kloppen
    Heb je in 2026 geïnvesteerd in bedrijfsmiddelen, zoals een laptop, camera of elektrische fiets? Controleer via de uitleg over bedrijfsmiddelen en afschrijven of alles goed in de afschrijvingstabel staat. Ook verkoop van een bedrijfsmiddel hoort netjes verwerkt te zijn.
  5. Urenregistratie en urencriterium
    Voldoe je aan het urencriterium van 1.225 uur voor zelfstandigenaftrek en startersaftrek? Met gratis uren en projecten registreer je al je uren. In het urencriterium-rapport zie je direct hoe je ervoor staat.
  6. KIA: heb je alle investeringen meegepakt?
    Doe je genoeg investeringen, dan kun je in aanmerking komen voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). De drempels en schijven worden jaarlijks door de Belastingdienst vastgesteld, maar in het KIA-rapport zie je automatisch of je recht hebt op extra aftrek en hoeveel.
  7. Voorraad of onderhanden werk
    Werk je met voorraad of projecten die over de jaargrens heen lopen? Controleer of je voorraadwaardering klopt en of onderhanden werk (bijvoorbeeld een groot bouwproject) goed is geboekt. Dat voorkomt dat winst te vroeg of te laat in je cijfers verschijnt.
  8. Btw-positie klopt met je balans
    Kijk of het saldo “btw te betalen / te ontvangen” op de balans overeenkomt met de laatste ingediende btw-aangifte. Zijn er verschillen, dan helpt de uitleg “btw bedrag op balans niet gelijk aan btw aangifte” je om dat op te lossen.
  9. Reserveringen voor belasting en pensioen
    De jaarafsluiting is hét moment om te checken of je genoeg hebt gereserveerd voor inkomstenbelasting, Zvw-bijdrage en eventueel pensioen. In de rapportages van je boekhouding zzp zie je je verwachte belastingdruk, zodat je spaarpotjes kunt bijsturen.
  10. Laatste ronde: automatische controle en rapporten doorlopen
    Draai tot slot nog een keer de automatische controle van de boekhouding en loop je winst- en verliesrekening, balans, jaarrekening en IB-rapport rustig door. Klopt het verhaal met jouw eigen gevoel bij het jaar? Dan is je jaarafsluiting in de praktijk al zo goed als rond.

Voorbereiden op je IB-aangifte

Na de jaarafsluiting komt de beruchte volgende stap: de aangifte inkomstenbelasting. Goed nieuws: als je met een pakket als jortt werkt, doe je het meeste voorbereidende werk al automatisch tijdens je jaarafsluiting.

1. Begrijp in grote lijnen hoe belasting voor zzp’ers in 2026 werkt

Als zzp’er met een eenmanszaak heb je in 2026 grofweg drie fiscale spelers:

  • btw – meestal 21% of 9%, of de KOR als je onder € 20.000 omzet blijft;
  • inkomstenbelasting – je betaalt belasting in box 1 over je winst, met o.a. een zelfstandigenaftrek van € 1.200, startersaftrek (als je daarvoor in aanmerking komt) en een MKB-winstvrijstelling van 12,7%;
  • Zvw-bijdrage – ongeveer 4,85% over je belastbare winst tot een jaarlijks maximum.

Je hoeft de exacte schijfgrenzen en percentages niet uit je hoofd te kennen; het belangrijkste is dat je begrijpt dat aftrekposten (zoals zelfstandigenaftrek, startersaftrek en KIA) je belastbare winst verlagen, en dat de MKB-winstvrijstelling daar nog eens overheen komt.

2. Gebruik het IB-rapport in plaats van losse lijstjes

In plaats van zelf in Excel te rekenen, gebruik je in een pakket als boekhouding zzp het rapport aangifte inkomstenbelasting. Dat rapport:

  • bouwt je winst automatisch op uit omzet en kosten;
  • neemt ondernemersaftrek, MKB-winstvrijstelling en KIA voor je mee (op basis van je boekhouding en het KIA-rapport);
  • laat precies zien welke bedragen je waar moet invullen in de aangifte van de Belastingdienst.

Zo voorkom je dat je cijfers in je online aangifte afwijken van je echte boekhouding.

3. Check of je aan het urencriterium voldoet

Voor zelfstandigenaftrek en startersaftrek moet je in 2026 nog steeds voldoen aan het urencriterium van 1.225 uur per jaar. Met Gratis uren en projecten houd je al je ondernemersuren bij. In het urencriterium-rapport zie je of je er boven zit of dat je volgend jaar misschien meer uren moet plannen.

4. Vergeet KOR, buitenlandse btw en overige posten niet

  • Val je onder de kleineondernemersregeling (KOR)? Dan doe je geen reguliere btw-aangifte, maar moet je wel rekening houden met het feit dat je geen btw op kosten kunt terugvragen en dat je omzet onder de € 20.000 blijft.
  • Werk je (deels) over de grens? De uitleg btw in een ander land dan Nederland helpt je om buitenlandse btw goed in je administratie te verwerken.
  • Controleer tot slot je rapport “belastingaangifte doen” of de FAQ’s over IB en btw, zodat je geen specifieke regeling over het hoofd ziet.

Wanneer is een boekhoudcoach handig?

Met de tools die er in 2026 zijn, is een vaste boekhouder voor een gemiddelde zzp’er echt geen verplicht nummer meer. Toch zijn er situaties waarin het slim of gewoon fijn is om een coach of adviseur in te schakelen.

1. Complexe situaties of grote keuzes

Een boekhoudcoach of boekhouder is vooral waardevol als sparringpartner bij grotere beslissingen, bijvoorbeeld:

2. Boekhoudcoach als vangnet, niet als verplichting

jortt heeft een netwerk van boekhoudcoaches en administratiekantoren die gewend zijn om met dezelfde omgeving te werken als jij. In plaats van bonnen over te tikken, kijken zij rechtstreeks mee in je jortt-boekhouding voor zzp’ers via het boekhoudersportaal. Hun tijd gaat dan naar advies, niet naar data overnemen.

Belangrijk: jouw administratie blijft altijd jouw administratie. Je kunt iemand toegang geven tot je jortt-omgeving, maar je kunt die toegang ook weer intrekken. Geen gijzeling van data, geen verplichte meerjarige contracten.

Ervaringen van andere zzp’ers met jortt (Trustpilot)

Hoe voelt het in de praktijk om zelf de jaarafsluiting en IB voor te bereiden met jortt? Op Trustpilot scoort jortt een hoge beoordeling (4,7 van 5 sterren, “Excellent”). Enkele recente ervaringen (vrij vertaald naar het Nederlands):

  • Info (NL) – “Het beste boekhoudpakket!”
    “Heel goed pakket dat me enorm veel tijd en hoofdpijn bespaart, omdat bijna alles betrouwbaar wordt geautomatiseerd. De AI-chat heeft overal antwoord op en de mails van jortt zijn nog leuk om te lezen ook.”
    Lees deze review op Trustpilot
  • Tytus (NL) – “Heel goed programma”
    “Een heel goed programma/applicatie. Het doet gewoon wat het moet doen en maakt mijn administratie als zzp’er veel eenvoudiger.”
    Lees deze review op Trustpilot
  • Mario (NL) – “Redder in nood voor je administratie”
    “Een echte life saver voor efficiënte boekhouding: minder intern werk met bonnetjes en facturen, altijd een helder en actueel beeld van je cijfers en je kunt je eigen boekhouding doen zonder overweldigd te raken.”
    Lees deze review op Trustpilot
  • Perdidos em Eindhoven (NL) – “Slim platform, sterke support”
    “Ons bedrijf gebruikt jortt sinds 2025. Het platform automatiseert het meeste werk van de boekhouder en de bot maakt het boeken van facturen makkelijk. Voor dagelijkse vragen is er AI, en voor complexere dingen is de menselijke support heel goed.”
    Lees deze review op Trustpilot
  • Mike D. (NL) – “Geweldige software en geweldig team”
    “Geweldige software en een geweldig team – vooral Edwin wordt genoemd. De reviewer raadt jortt van harte aan.”
    Lees deze review op Trustpilot

Korte top 3 boekhoudprogramma’s voor zzp’ers (2026)

Op basis van de uitgebreide vergelijking “Top 10 beste boekhoudprogramma’s voor zzp’ers (2026)” en andere onafhankelijke bronnen ziet mijn compacte top 3 er zo uit:

  1. 1. jortt – automation-first voor zzp’ers
    jortt richt zich op zzp’ers en kleine ondernemers die hun administratie zelf willen doen, inclusief jaarafsluiting en IB. Kenmerken:
  2. 2. MoneyMonk – sterk in uren en projecten
    MoneyMonk is populair bij dienstverlenende zzp’ers die veel project- en urenwerk doen. Het blinkt uit in projectadministratie, urenregistratie en ritten, met een moderne interface. Jaarwerk en IB zijn wat klassieker ingericht, waardoor veel gebruikers toch nog een boekhouder inschakelen.
  3. 3. e-Boekhouden.nl – scherp geprijsde allrounder
    e-Boekhouden.nl biedt een compleet pakket tegen een lage prijs, met lange gratis periodes voor starters. Het is een goede keuze als je vooral op prijs let en een klassiek ingerichte administratie prettig vindt, al zijn e-facturatie en jaarwerk vaker afhankelijk van extra modules of een externe boekhouder.

FAQ: veelgestelde vragen over de jaarafsluiting voor zzp’ers

1. Moet ik als zzp’er een jaarrekening maken?

Ja, je moet inzicht kunnen geven in je cijfers: een winst- en verliesrekening en een balans zijn minimaal nodig om je aangiftes te onderbouwen. Dat hoeft geen dik accountantsrapport te zijn. Met boekhouding zzp genereer je de jaarrekening automatisch op basis van je boekhouding.

2. Wat doet jortt tijdens de jaarafsluiting automatisch?

jortt bouwt gedurende het jaar je btw-aangiftes op, voert automatische controles uit, genereert een jaarrekening en voert met één klik de jaarafsluiting van je boekhouding uit. Daarna gebruik je het IB-rapport en KIA-rapport voor je aangifte inkomstenbelasting.

3. Hoeveel tijd kost de jaarafsluiting als ik alles zelf doe?

Als je je administratie het hele jaar door goed bijhoudt in een pakket als jortt, kost de jaarafsluiting meestal niet meer dan een paar uur: checklist doornemen, automatische controle draaien, rapporten checken en opslaan, en je IB-aangifte invullen. Het grootste deel van de reken- en boekingswerkzaamheden wordt door de software gedaan.

4. Kan ik overstappen naar jortt als het jaar al bijna voorbij is?

Ja, overstappen kan ook later in het jaar. Je kunt je oude boekjaar grotendeels in je huidige pakket afronden en vanaf 1 januari met boekhouding zzp starten, of je administratie met terugwerkende kracht in jortt zetten. In de uitleg “belastingaangifte doen” en de overstap-handleidingen lees je hoe je dat praktisch aanpakt.

5. Heb ik in 2026 nog recht op zelfstandigenaftrek?

Ja, maar de zelfstandigenaftrek wordt verder afgebouwd en bedraagt in 2026 nog € 1.200. Voldoe je aan het urencriterium van 1.225 uur en ben je ondernemer voor de inkomstenbelasting, dan kun je daar nog steeds gebruik van maken. Daarnaast blijft de MKB-winstvrijstelling van 12,7% gelden. In het IB-rapport van jortt zie je deze posten automatisch terug.

6. Wanneer is een boekhoudcoach een goed idee?

Een boekhoudcoach is vooral handig als jouw situatie complexer is (meerdere bv’s, internationaal, personeel) of als je gewoon graag wilt dat iemand een laatste check doet op je jaarwerk en IB. via het netwerk van jortt-boekhoudcoaches vind je een coach die direct in je jortt-omgeving kan meekijken, zonder dat je al je cijfers hoeft over te typen.

Zelf je jaarafsluiting doen – met een coach als vangnet

De kernboodschap van dit alles? In 2026 is boekhouden geen mensenwerk meer – al helemaal niet de jaarafsluiting. Met een slim boekhoudprogramma als jortt voor zzp’ers kun je:

Wil je zelf ervaren hoeveel angst voor “de jaarafsluiting” verdwijnt als je software het zware werk laat doen? Probeer dan de jortt-boekhouding voor zzp en loop met de Boekhoudbot en de automatische controles stap voor stap naar een jaarafsluiting waar je zelf achter staat.

De content is door Jortt met de grootst mogelijke zorg samengesteld, doch, aanvaardt Jortt geen aansprakelijkheid ten aanzien van mogelijke onjuistheden van het getoonde. Lees de volledige disclaimer.