Wat is het verschil tussen omzet, winst en geld op mijn bankrekening?

Omzet is het totaal van je gefactureerde verkopen exclusief btw. Winst is je omzet min al je zakelijke kosten, inclusief afschrijvingen op bedrijfsmiddelen. Geld op je bankrekening is je kaspositie op een bepaald moment en zegt niets over nog openstaande facturen of toekomstige belasting. In Jortt zie je omzet en winst terug in je winst-en-verliesrekening, terwijl je banksaldo via de bankkoppeling apart wordt getoond.

Wat zegt mijn brutowinstmarge over mijn zzp-bedrijf?

Je brutowinstmarge is de verhouding tussen jouw brutowinst en je omzet. Voor zzp’ers met veel inkoop (zoals webshops of vaklieden) laat deze marge zien hoeveel van iedere euro omzet overblijft nadat de directe inkoop is betaald. Een lage marge betekent dat er weinig ruimte is om andere kosten en je eigen inkomen te betalen. In Jortt zie je dit door omzet, inkoop en brutowinst in je winst-en-verliesrekening naast elkaar te bekijken.

Welke cijfers moet ik als zzp’er elke maand controleren?

Elke maand is het slim om te kijken naar: je omzet en winst tot nu toe, je brutowinstmarge, de stand van openstaande facturen, je banksaldo en wat je ongeveer moet reserveren voor belasting. In Jortt vind je deze cijfers snel terug in de winst-en-verliesrekening, de openstaande posten en de rapporten voor btw-aangifte en aangifte inkomstenbelasting.

Hoe hangen mijn cijfers samen met de inkomstenbelasting in 2026?

Je winst uit onderneming vormt de basis voor je inkomstenbelasting. In 2026 is de zelfstandigenaftrek verlaagd naar 1.200 euro en de mkb-winstvrijstelling 12,7% van je winst na ondernemersaftrek. Hoe hoger je winst, hoe meer belasting je betaalt, maar ook hoe meer je profiteert van deze aftrekposten. In Jortt zie je in het rapport voor de aangifte inkomstenbelasting hoe je winst wordt doorvertaald naar je fiscale inkomen.

Waar zie ik in Jortt in één oogopslag mijn belangrijkste cijfers?

In Jortt zie je in het hoofdscherm en in de rapporten direct je belangrijkste cijfers: omzet, kosten, winst, openstaande facturen en te betalen btw. De Boekhoudbot boekt en controleert je administratie, waarna rapporten zoals de winst-en-verliesrekening, het KIA-rapport en het rapport aangifte inkomstenbelasting altijd actueel zijn.

Hoe helpt een boekhoudprogramma als Jortt mij om mijn cijfers te begrijpen?

Jortt is meer dan een systeem om bonnetjes in te voeren. Het presenteert je cijfers in overzichtelijke rapporten en dashboards. Je ziet per periode je omzet, kosten en winst, je brutowinstmarge, investeringen en afschrijvingen, en wat je ongeveer aan belasting moet reserveren. De Boekhoudbot en de automatische controle van de boekhouding zorgen ervoor dat de cijfers waarop je stuurt betrouwbaar zijn.

Zo lees je je cijfers als zzp’er: van omzet tot winst

Door Iris van Kooten, voor jortt

Vraag aan tien zzp’ers hoe hun bedrijf draait en je krijgt vaak hetzelfde antwoord: “Er staat nog genoeg op de rekening, dus het zal wel goed zijn.” Herkenbaar? Dan is dit artikel voor jou.

In 2026 is dat “ik kijk alleen naar mijn banksaldo”-gevoel gevaarlijker dan ooit. De zelfstandigenaftrek is verlaagd naar € 1.200 en de mkb-winstvrijstelling is 12,7% van je winst na ondernemersaftrek. Dat betekent: je echte winst bepaalt direct hoeveel belasting je betaalt – niet het bedrag op je betaalrekening.

Goed nieuws: als je je boekhouding doet in Boekhouding zzp van jortt, heb je alle cijfers al. Je hoeft ze alleen nog te leren lezen. In dit artikel laat ik je zien:

wat het verschil is tussen omzet, kosten en winst;
hoe je brutowinstmarge vertelt of je model gezond is;
hoe je een winst- en verliesrekening leest in plaats van alleen je banksaldo;
welke cijfers je elke maand even moet checken – en waar je die in jortt vindt.

Omzet, kosten, winst – wat is wat?

Om je cijfers te snappen, moet je drie woorden uit elkaar trekken: omzet, kosten en winst. In je administratie in jortt zie je ze terug in de winst-en-verliesrekening, in rapporten en uiteindelijk in je jaarrekening.

Omzet: alles wat je verkoopt (exclusief btw)

Omzet is het totaal van je verkopen, exclusief btw. Dus:

je stuurt een factuur van € 1.210 (waarvan € 210 btw);
je omzet is € 1.000, je btw is € 210.

In Boekhouding zzp zie je je omzet netjes gesplitst per soort dienstverlening of productgroep. Facturen die je maakt via Peppol factuur versturen of vanuit projecten worden automatisch in de juiste omzetcategorie gezet.

Kosten: alles wat je uitgeeft voor je bedrijf

Kosten zijn alle zakelijke uitgaven die je maakt voor je onderneming: software, huur, marketing, reiskosten, een laptop, een camera. Ook hier werkt je boekhouding exclusief btw. Die btw komt namelijk terug in je btw-aangifte, niet in je winst.

Koop je iets wat langer meegaat – bijvoorbeeld een laptop of elektrische fiets – dan boek je dat in jortt als bedrijfsmiddelen en afschrijven. De Boekhoudbot verdeelt de kosten dan automatisch over meerdere jaren en verwerkt dit in je resultatenrekening en in het kia rapport.

Winst: wat er écht overblijft

Je winst is simpel gezegd: omzet min kosten. Dat is de basis voor je aangifte inkomstebelasting. In 2026 gaat de Belastingdienst uit van je winst, verminderd met aftrekposten zoals zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling, en berekent daar de belasting over.

Belangrijk onderscheid:

je banksaldo is je kaspositie nu;
je winst is je resultaat over een periode (bijvoorbeeld een maand of jaar), inclusief facturen die je nog niet betaald hebt gekregen.

In een goed boekhoudprogramma zie je beide: je bank via de koppeling én je winst in de winst-en-verliesrekening. Dat voorkomt dat je geld uitgeeft dat eigenlijk al bestemd is voor toekomstige belasting.

Wat zegt je brutowinstmarge over je bedrijf?

Veel zzp’ers kijken alleen naar “winst onderaan de streep”. Logischer is om eerst naar je brutowinstmarge te kijken. Zeker als je productgericht werkt of veel inkoop hebt.

Wat is brutowinst en brutowinstmarge?

Brutowinst = omzet – directe inkoopkosten (bijvoorbeeld inkoop van goederen of uitbesteed werk);
Brutowinstmarge = brutowinst ÷ omzet × 100%.

Voorbeelden:

Je hebt € 100.000 omzet en € 40.000 inkoop → brutowinst = € 60.000 → brutomarge = 60%.
Je hebt € 60.000 omzet en nauwelijks inkoop → brutowinst ≈ € 60.000 → brutomarge ≈ 100% (typische dienstverlener).

Die marge vertelt je:

of je prijzen hoog genoeg zijn ten opzichte van je inkoop;
of opschalen zin heeft (meer omzet bij dezelfde marge = meer ruimte voor je eigen inkomen);
of je misschien beter minder goedkoop kunt verkopen, maar wel tegen betere marge.

In Boekhouding zzp kun je je omzet en inkoop in aparte categorieën zetten. De winst-en-verliesrekening van jortt maakt het dan makkelijk om je brutowinst en marge per periode te zien, zonder zelf te moeten rekenen in Excel.

Voorbeeld: zo lees je een winst- en verliesrekening

Laten we een fictief voorbeeld nemen: Studio Zon, een zzp’er in fotografie en video. De cijfers over 2026 zien er in jortt ongeveer zo uit:

Omzet diensten: € 48.000
Omzet producten (prints, albums): € 12.000
Inkoop producten: € 6.000
Overige kosten: € 18.000 (huur studio, software, marketing, telefoon, auto)
Afschrijvingen bedrijfsmiddelen: € 3.000 (camera, lenzen, laptop)

Als je dit in een winst-en-verliesrekening zet, krijg je:

Totale omzet: € 60.000
Min inkoop: € 6.000 → brutowinst = € 54.000
Min overige kosten: € 18.000
Min afschrijvingen: € 3.000
= winst voor belasting: € 33.000

Wat zegt dit je als ondernemer?

De brutowinstmarge is 54.000 / 60.000 = 90%. Dit is typisch voor een dienstverlener: de marge is hoog, dus je “probleem” zit waarschijnlijk niet in inkoop, maar in tarief en aantal uren.
Overige kosten plus afschrijvingen zijn € 21.000. Als dat vooral vaste kosten zijn, weet je hoeveel omzet je minimaal nodig hebt om quitte te spelen.
De winst van € 33.000 is de basis voor je inkomstenbelasting in 2026, waarop eerst zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling worden toegepast.

In jortt zie je deze cijfers realtime terug in je rapporten. Investeer je in een nieuwe camera, dan zie je via het KIA-rapport meteen of je recht hebt op Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek én wat dat met je belasting doet. En via de jaarafsluiting zet jortt dit keurig om in een nieuwe beginbalans voor volgend jaar.

Welke cijfers moet je elke maand even checken?

Je hoeft niet elke dag naar je cijfers te kijken. Maar eens per maand een kwartiertje “meten is weten” maakt een wereld van verschil. Dit is mijn shortlist voor zzp’ers:

1. Omzet en winst tot nu toe

Bekijk in je winst-en-verliesrekening in Boekhouding zzp je omzet en winst over het jaar tot nu toe. Vergelijk met vorig jaar (jortt laat dit in verschillende rapporten zien) en met je eigen doelen.

2. Brutowinstmarge

Kijk naar je omzet en directe inkoopkosten. Als je brutowinstmarge zakt, is het tijd om kritisch te kijken naar je tarieven, kortingen of inkoopprijzen. Zeker als je veel met inkoop werkt.

3. Openstaande facturen en betaaltermijn

Veel winst op papier maar weinig cash op de rekening? Dan zit je probleem meestal in je debiteuren. In jortt zie je in één oogopslag welke facturen openstaan. Door je facturen strak te versturen via Peppol factuur versturen en op tijd te herinneren, houd je je cashflow gezond.

4. Cash en belastingreservering

Check je banksaldo en kijk vervolgens in het btw-paneel en het IB-rapport in jortt wat je ongeveer aan belasting moet reserveren. Gebruik je winst en de regels voor 2026 (lagere zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling 12,7%) om een percentage te kiezen dat bij je situatie past.

5. Uren en uurtarief in de praktijk

Met Gratis uren en projecten houd je eenvoudig je uren bij. Via het urencriterium rapport zie je of je richting de 1.225 uur gaat én wat je effectieve uurtarief is: winst gedeeld door totaal aantal uren. Dat cijfer zegt vaak meer dan je “officiële” tarief.

Waar zie je dat in jortt in één oogopslag?

In boekhoudprogramma jortt vind je je belangrijkste cijfers op drie plekken:

het hoofdscherm met een snel overzicht van omzet, kosten en resultaten;
de rapportenpagina met winst-en-verliesrekening, balans, KIA-rapport en rapport aangifte inkomstebelasting;
de tab van de Boekhoudbot, waar je ziet wat er is geboekt en welke acties nog open staan (met de automatische controle van de boekhoudeing als vangnet).

Wat andere zzp’ers zeggen over cijfers en jortt – Trustpilot (NL)

Op Trustpilot geven ondernemers jortt een hoge beoordeling. Veel reviews gaan juist over meer inzicht in cijfers, niet alleen over “makkelijk bonnetjes boeken”. Een paar voorbeelden, in het Nederlands samengevat:

Simone – “Jortt maakt mijn boekhouding sneller en intuïtief” (5 sterren)
Simone schrijft dat ze al jaren met jortt werkt en vooral blij is met de snelheid en het gemak. Ze benadrukt dat alles intuïtief werkt en dat ze elke maand veel tijd bespaart op haar boekhouding.
Dick – “In één klik rapportages, jaarrekeningen en btw-aangiftes” (5 sterren)
Dick noemt jortt een briljant programma. Hij vindt het bijna té makkelijk: met één druk op de knop heeft hij al zijn rapportages, jaarrekeningen en btw-aangiftes klaar en kan hij zijn bedrijf sturen op harde cijfers.
Menno – “Met Jortt heb ik geen boekhouder meer nodig” (5 sterren)
Menno vertelt dat hij zonder boekhoudervaring zelf de boekhouding van zijn bv-holding doet. Hij roemt vooral de compleetheid en gebruiksvriendelijkheid, en het feit dat hij altijd inzicht heeft in hoe zijn bedrijven ervoor staan.
Amy – “Ontzorgt, ook bij inkomstenbelasting en jaarrekening” (5 sterren)
Amy waardeert dat jortt haar niet alleen helpt met de dagelijkse administratie, maar ook met de inkomstenbelasting en de jaarrekening. Zij ervaart dat rapporten en controles haar veel uitzoekwerk besparen.
Arthur – “Vroeger BDO, nu veel beter inzicht met Jortt” (5 sterren)
Arthur liet zijn boekhouding vroeger door een groot kantoor doen, maar doet nu zelf de boekhouding voor zijn werk- en holding-bv. Hij zegt dat hij met jortt veel beter inzicht heeft in zijn cijfers en daardoor betere beslissingen kan nemen.

De rode draad: ondernemers ervaren dat ze zelf hun cijfers begrijpen. Niet alleen een boekhouding die “maar klopt”, maar rapporten waarmee je je prijzen, uren, kosten en investeringen kunt sturen. Precies wat je nodig hebt als je niet alleen naar je banksaldo wilt kijken.

FAQ – je cijfers lezen als zzp’er met jortt

1. Mijn banksaldo is hoog, maar mijn winst lijkt laag. Klopt dat?

Ja, dat kan. Je banksaldo kan tijdelijk hoog zijn door vooruitbetalingen of btw die je nog moet afdragen. In je winst-en-verliesrekening in Boekhouding zzp zie je de winst over een periode, inclusief facturen die nog niet betaald zijn en uitgaven die afgeschreven worden. Kijk dus altijd naar winst én naar je rapport btw-aangifte en inkomstenbelasting om te bepalen hoeveel van je banksaldo “echt van jou” is.

2. Hoe weet ik of mijn brutowinstmarge goed genoeg is?

Dat verschilt per branche. Maar als je brutomarge zakt, terwijl je verder hetzelfde werkt, is dat altijd een signaal. In jortt kun je per periode je omzet en inkoop vergelijken. Zie je dat je brutomarge structureel daalt, dan is het tijd om naar je tarieven, inkoop of productmix te kijken.

3. Hoe verhouden mijn cijfers zich tot de nieuwe regels in 2026?

Je winst uit onderneming is de basis. In 2026 wordt daar bijvoorbeeld een zelfstandigenaftrek van € 1.200 en een mkb-winstvrijstelling van 12,7% op toegepast (als je aan de voorwaarden voldoet). Hoe hoger je winst, hoe groter het effect van die aftrekposten, maar ook hoe meer belasting je betaalt. Het rapport aangifte inkomstebelasting in jortt laat zien hoe je winst doorwerkt in je belasting.

4. Welke rapporten in jortt moet ik gebruiken om mijn cijfers te volgen?

Minimaal: de winst-en-verliesrekening, de balans, het kia rapport als je investeert in bedrijfsmiddelen, het btw-rapport en het rapport inkomstenbelasting. Dankzij de Boekhoudbot en de automatische controle van de boekhoudeing kun je erop vertrouwen dat de cijfers in die rapporten consistent zijn met je administratie.

5. Hoe vaak moet ik naar mijn cijfers kijken?

Een keer per maand uitgebreid en per kwartaal iets dieper is voor de meeste zzp’ers prima. Combineer je maandelijkse check met je vaste boekhouduurtje waarin je facturen, bankmutaties en uren in Gratis uren en projecten bijwerkt. In drukke periodes kun je als snelle check gewoon het overzicht in Boekhouding zzp openen om te zien hoe je ervoor staat.

6. Helpt jortt mij ook als ik toch even wil sparren met een boekhouder?

Ja. Omdat je boekhouding gestructureerd en gecontroleerd in jortt staat, kan een boekhouder of coach eenvoudig meekijken. Veel kantoren gebruiken jortt zelf via het boekhoudersportaal. Jij gebruikt het beste boekhoudprogramma zzp voor je dagelijkse administratie; een expert gebruikt dezelfde cijfers voor fiscaal advies, jaarafsluiting of controle.

Van banksaldo naar inzicht in je bedrijf

Als je één ding uit dit artikel onthoudt, laat het dan dit zijn: geld op de rekening is geen winst. Je echte verhaal staat in je cijfers: omzet, kosten, brutowinstmarge, winst, investeringen en uren.

Met Boekhouding zzp en de Boekhoudbot verandert boekhouden van een noodzakelijk kwaad in een dashboard waarmee je je bedrijf stuurt. Rapporten voor btw-aangifte, inkomstenbelasting, KIA en De jaarrekening staan altijd klaar, gecontroleerd door de automatische controle van de boekhouding.

Zo wordt boekhouden geen gok, maar een gewoonte. En cijfers lezen geen hoofdpijn, maar je beste ondernemersskill.

Start met jortt, koppel je bank, en bekijk morgen je eerste winst-en-verliesrekening waarin je niet alleen de cijfers ziet – maar ze ook echt begrijpt.