Alle afkortingen op je loonstrook uitgelegd

Door Iris van Kooten

Veel medewerkers kijken één keer naar hun loonstrook en leggen hem dan snel weer weg. Als ondernemer herken je het vast: elke maand dezelfde vragen. “Wat betekent LH? Waarom staat er een BT-bedrag bij mijn vakantiegeld? En wat is dat TWK ineens?”

Een loonstrook is in Nederland verplicht en moet bepaalde gegevens bevatten, zoals het brutoloon, de loonheffingen en het aantal gewerkte uren. Maar nergens staat dat het ingewikkeld en onbegrijpelijk moet zijn. In deze gids krijg je als mkb-ondernemer een helder overzicht van de belangrijkste afkortingen op de loonstrook – én hoe je ze met de juiste salarisadministratie zo duidelijk mogelijk maakt.

Goed om te weten: we baseren ons op de regels zoals die nu gelden richting 2025/2026. Controleer bij grote wijzigingen altijd even de meest recente informatie bij de Belastingdienst of je brancheorganisatie.

Waarom zoveel afkortingen op de loonstrook?

De loonstrook is tegelijk een juridisch document en een praktische samenvatting van het salaris. Loondeskundigen, Belastingdienst en pensioenuitvoerders werken met standaardtermen en codes. Die zie je terug in afkortingen zoals LH (loonheffing), SV-loon (sociale verzekeringsloon) en jaarloon BT (jaarloon bijzonder tarief).

Daar komen nog cao-afkortingen, pensioencodes en interne codes van de salarisverwerking bovenop. En omdat een loonstrook compact moet blijven, wordt bijna alles ingekort. Het resultaat: een onmisbare, maar voor veel medewerkers onbegrijpelijke specificatie.

Als werkgever heb je twee plichten:

• Je moet een loonstrook verstrekken bij de eerste uitbetaling en als er iets wijzigt in loon of loonheffingen.
• De loonstrook moet begrijpelijk zijn: bedragen en begrippen moeten herleidbaar zijn.

Met moderne salarisadministratie software kun je die begrijpelijkheid flink verbeteren: minder cryptische codes, meer duidelijke benamingen en online toelichtingen bij belangrijke onderdelen.

Overzicht van de meest voorkomende afkortingen

Niet elke loonstrook ziet er hetzelfde uit, maar de meeste salarispakketten werken met een combinatie van onderstaande veelgebruikte afkortingen. We zetten de belangrijkste op een rij.

LH, BT, TWK, WKR, cumulatief en meer

• LH – loonheffing
  Dit is de verzamelnaam voor loonbelasting en premies voor de volksverzekeringen (zoals AOW, Anw en Wlz). Op de loonstrook zie je vaak:
  • Loon LH: het loon waarover de loonheffing wordt berekend.
  • Ingehouden LH: het bedrag dat wordt ingehouden en dat je als werkgever via de loonaangifte afdraagt.
• BT – bijzonder tarief
  Het bijzonder tariefjaarloon BT: het geschatte jaarloon dat bepaalt welk percentage bijzonder tarief geldt.
  Op de loonstrook zie je bijvoorbeeld:
  • BT-grondslag: het bedrag waarover bijzonder tarief wordt berekend.
  • LH BT of loonheffing BT: de ingehouden loonheffing over deze eenmalige of wisselende bedragen.
  • Jaarloon BT: de basis die bepaalt in welke schijf het bijzonder tarief valt.
• TWK – terugwerkende kracht
  TWK op de loonstrook betekent dat er met terugwerkende kracht wordt gecorrigeerd. Denk aan:
  • een cao-loonsverhoging die vanaf januari geldt, maar pas in april wordt doorgevoerd;
  • een te laag of te hoog uurloon in eerdere maanden;
  • onjuiste urenregistratie die je later herstelt.
  De TWK-regels zorgen ervoor dat de loonheffingen en premies alsnog kloppen over de periode waar ze eigenlijk op slaan. In moderne online salarisadministratie wordt dit automatisch doorgerekend en op de loonstrook apart getoond.
• WKR – werkkostenregeling
  De werkkostenregeling (WKR) bepaalt hoeveel vergoedingen en verstrekkingen je onbelast mag geven, zoals een kerstpakket, bedrijfsuitje of fiets van de zaak.
  Niet elke loonstrook laat WKR expliciet zien, maar je kunt bijvoorbeeld kolommen tegenkomen met:
  • WKR eindheffing: loon waarover je als werkgever een eindheffing betaalt.
  • Vrije ruimte: de ruimte die je binnen de WKR nog over hebt.
• SV-loon, ZVW-loon, pensioengrondslag
  Naast het loon voor LH zijn er vaak aparte loonbegrippen:
  • SV-loon: loon voor sociale verzekeringen (basis voor WW, WIA, etc.).
  • ZVW-loon: loon waarover de Zorgverzekeringswet-bijdrage wordt berekend.
  • Pensioengrondslag: loon waarover pensioen wordt opgebouwd (vaak loon min AOW-franchise).
• Cumulatief
  Bij veel loonstroken staan één of meer kolommen met cumulatief. Dat betekent dat het bedrag opgeteld vanaf januari of vanaf indiensttreding wordt getoond. Denk aan:
  • cumulatief loon;
  • cumulatief ingehouden loonheffing;
  • cumulatief pensioengrondslag.
  Deze cumulatieve bedragen sluiten aan bij de jaaropgaaf en bij de gegevens die de Belastingdienst gebruikt voor de aangifte inkomstenbelasting.

Cumulatieve bedragen: wat betekent dat voor je medewerker?

Voor medewerkers zijn cumulatieve bedragen vooral handig als controlemiddel:

• Ze zien in één oogopslag wat ze tot nu toe in het jaar hebben verdiend.
• Ze kunnen de bedragen vergelijken met de jaaropgave die ze voor hun aangifte inkomstenbelasting gebruiken.
• Ze herkennen sneller of er in een eerdere maand een fout is gecorrigeerd (bijvoorbeeld via TWK).

Leg je medewerkers uit dat de cumulatieve kolom geen extra salaris is, maar een optelsom. Dat voorkomt misverstanden zoals: “Ik krijg deze maand meer, maar mijn cumulatief is hetzelfde gebleven.”

Afkortingen rond pensioen en sociale premies

Nog een bron van verwarring: de afkortingen rondom pensioen en sociale premies. Afhankelijk van je branche en cao kunnen daar extra codes bij komen. Veelvoorkomende termen:

• WN-premie of WN-deel: het deel van de premie dat de werknemer betaalt.
• WG-premie of WG-deel: het deel dat de werkgever betaalt.
• WW, WAO/WIA, ZW: premies voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid.
• PF-naam: afkorting van het pensioenfonds (bijvoorbeeld PFZW, PMT, BPF Bouw, etc.).
• AOP of IPAP: aanvullende arbeidsongeschiktheidspensioen-premies.

Deze premies tellen mee voor de totale loonkosten, maar niet altijd voor het netto loon. Een goede salarisadministratie laat helder zien:

• welke premies je als werkgever betaalt;
• welke premies van het salaris van de medewerker worden ingehouden;
• hoe dat doorwerkt in de boekhouding (via automatische loonjournaalposten).

Hoe leg je dit eenvoudig uit aan je medewerkers?

De meeste vragen over afkortingen op de loonstrook komen steeds weer terug. Je kunt daar als mkb-ondernemer slim mee omgaan.

1. Maak een korte interne “loonstrook uitleg”
   Gebruik bijvoorbeeld één A4’tje met de belangrijkste afkortingen: LH, BT, TWK, WKR, SV-loon, ZVW-loon, pensioenpremie. Koppel die aan een voorbeeld-loonstrook.
2. Leg het één keer rustig uit bij indiensttreding
   Neem bij de eerste loonstrook tien minuten om met de medewerker mee te kijken. Wijs op bruto-netto, loonheffingen en het verschil tussen reguliere loonheffing en bijzonder tarief.
3. Verwijs naar betrouwbare bronnen
   Bij een medewerker die echt de diepte in wil, kun je verwijzen naar sites als Nibud, vakbond of Belastingdienst, waar loonstroken stap voor stap worden uitgelegd.
4. Gebruik software met een duidelijke salarisstrook
   Veel vragen ontstaan doordat de salarisstrook vol interne codes staat. Kies daarom salarisverwerking software die meer in gewone mensentaal werkt.

Zo hou je loonstroken begrijpelijk met de juiste software

Met de juiste loonadministratie software hoef je zelf niet meer te puzzelen met vakjargon. Een goed salarisadministratie programma voor het mkb helpt je op drie manieren:

• Duidelijke labels – in plaats van alleen cryptische codes zie je heldere beschrijvingen, zoals “loon voor loonheffing”, “vakantiegeld” of “pensioenpremie werknemer”.
• Automatische controles – het systeem rekent automatisch loonheffingen, jaarloon BT en TWK-correcties door. Dat verkleint de kans op fouten in de loonstrook en loonaangifte.
• Koppeling met je boekhouding – je loonkosten worden automatisch verwerkt in je online boekhouding, zodat je jaarrekening en aangifte vennootschapsbelasting later soepel aansluiten.

In jortt kun je loonstroken maken die aansluiten op je boekhoudprogramma, je btw-aangifte en je rapportages. De loonjournaalposten worden automatisch geboekt, zodat je balans en winst- en verliesrekening altijd kloppen. Via de koppeling met Employes kun je bovendien bestaande salarisverwerking naadloos laten doorlopen en alleen de boekhouding automatiseren.

Minder vragen van medewerkers?

Als je maandelijks veel tijd kwijt bent aan het uitleggen van de salarisstrook, loont het om te investeren in begrijpelijke loonadministratie. Met salarisadministratie van jortt maak je online loonstroken die helder zijn opgebouwd, sluiten de bedragen automatisch aan op je boekhouding en wordt de loonaangifte elke maand voor je klaargezet.

Bekijk hoe jortt de loonstrook begrijpelijk maakt en ontdek hoe je in een paar stappen overstapt van losse loonadministratie naar een geïntegreerd systeem.

Wat zeggen andere ondernemers over jortt? (Trustpilot)

Software kun je mooi omschrijven, maar uiteindelijk zeggen reviews van andere ondernemers het meest. jortt scoort op Trustpilot een beoordeling rond de 4,5 à 4,6 van de 5 sterren, op basis van ruim honderd reviews (stand 2025). Hieronder een paar vrij samengevatte 5-sterrenervaringen van Nederlandse gebruikers:

“Het programma werkt intuïtief: boekhouding en salarisadministratie lopen automatisch mee. Ik heb nauwelijks nog vragen van medewerkers, omdat alles duidelijk op de loonstrook staat.”

Anonieme ondernemer via Trustpilot (5 sterren)

“Heel gebruiksvriendelijk. Onze administratie is overzichtelijk en de koppeling met de bank scheelt enorm veel tijd. De loonstroken sluiten direct aan op de cijfers in de boekhouding.”

Sebastiaan – review op Trustpilot (5 sterren)

“Ik ben al jaren een tevreden gebruiker. Het is fijn dat zowel facturen, boekhouding als salarisverwerking in één systeem zitten. Daardoor heb ik altijd zicht op de totale loonkosten.”

Mevrouw M. – review op Trustpilot (5 sterren)

“Automatisering is top. De loonaangifte en loonjournaalposten worden automatisch geregeld. Daardoor kan ik me richten op mijn bedrijf in plaats van op details van de salarisadministratie.”

Ondernemer in de dienstverlening – Trustpilot (5 sterren)

Top 3 salarisadministratieprogramma’s (kort)

Op basis van de vergelijking op beste salarisadministratie en de wensen van mkb-ondernemers (automatisering, koppeling met boekhouding, duidelijke loonstrook) kun je grofweg deze top 3 maken:

1. 1. jortt salarisadministratie
   Geïntegreerde salarisadministratie software met automatische loonaangifte, koppeling met de boekhouding, duidelijke loonstroken en veel controles op de achtergrond. Ideaal als je salaris en boekhouding in één systeem wilt.
2. 2. Employes
   Gespecialiseerd in online salarisverwerking, met uitgebreide functionaliteit voor cao’s en HR-processen. Via de koppeling met jortt verwerk je de loonjournaalposten automatisch in je boekhouding.
3. 3. Loket.nl
   Bekend salarisadministratiepakket voor accountants- en administratiekantoren. Biedt veel functionaliteit voor complexe situaties en verschillende cao’s, en kan via journaalpost-exports ook aan je eigen administratie worden gekoppeld.

Belangrijk: kijk bij elk pakket niet alleen naar de kosten loonadministratie, maar vooral naar hoeveel tijd en risico je ermee bespaart. Een geïntegreerd systeem met automatische controle en koppelingen met je bank, facturatie en btw-aangifte verdient zich meestal snel terug.

Veelgestelde vragen over afkortingen op de loonstrook

1. Wat betekent LH op de loonstrook?

LH staat voor loonheffing. Dat is de verzamelnaam voor loonbelasting en premies volksverzekeringen die je als werkgever inhoudt op het loon van je medewerker en afdraagt via de loonaangifte. Het bedrag bij “LH” of “loonheffing” is dus géén extra kostenpost, maar het bedrag dat van het brutoloon afgaat voordat je het nettoloon uitbetaalt.

2. Wat is jaarloon BT op de loonstrook?

Jaarloon BT is het geschatte jaarloon dat de salarissoftware gebruikt om het bijzonder tarief te bepalen. Dat tarief geldt voor inkomsten die niet elke maand gelijk zijn, zoals vakantiegeld, bonussen of een dertiende maand. Hoe hoger het jaarloon BT, hoe hoger meestal het percentage loonheffing dat onder bijzonder tarief valt.

3. Wat betekent TWK op de loonstrook?

TWK staat voor “terugwerkende kracht”. Het geeft aan dat er een correctie wordt uitgevoerd over een eerdere periode. Bijvoorbeeld omdat het salaris met terugwerkende kracht is aangepast na een cao-wijziging, of omdat eerder te weinig uren zijn uitbetaald. De TWK-regel laat zien welk deel van de wijziging bij het actuele tijdvak hoort en zorgt dat loonheffingen en premies alsnog kloppen.

4. Wat zijn cumulatieve bedragen op de loonstrook?

Cumulatief betekent dat het bedrag is opgeteld vanaf het begin van het jaar (of vanaf indiensttreding). Denk aan cumulatief brutoloon, cumulatief ingehouden loonheffing of cumulatieve pensioengrondslag. Deze bedragen sluiten aan bij de jaaropgave die medewerkers later gebruiken voor hun aangifte inkomstenbelasting.

5. Hoe leg ik afkortingen op de loonstrook uit aan medewerkers?

Maak een korte legenda met de belangrijkste afkortingen (LH, BT, TWK, WKR, SV-loon, ZVW-loon, pensioen). Gebruik een voorbeeld-loonstrook en plan bij de eerste salarisbetaling een kort moment om samen door de loonstrook te lopen. Met online salarisadministratie kun je veel afkortingen bovendien vervangen door duidelijke benamingen en toelichtingen, waardoor je minder vragen krijgt.

6. Welke rol speelt de loonstrook in mijn jaarrekening en aangifte?

De loonstroken vormen samen met de loonaangiften de basis voor de loonkosten in je boekhouding. In een geïntegreerd systeem zoals jortt lopen je salarisadministratie en boekhouding synchroon: de loonjournaalposten worden automatisch verwerkt in de financiële administratie. Dat maakt de jaarrekening, de aangifte inkomstenbelasting (voor ondernemers in de inkomstenbelasting) en de aangifte vennootschapsbelasting voor bv’s eenvoudiger en minder foutgevoelig.

7. Hoe helpt jortt bij duidelijke loonstroken?

Met salarisadministratie in jortt maak je loonstroken die automatisch doorrekenen naar je boekhouding. Loonheffingen, pensioenpremies, WKR-componenten en cumulatieve bedragen worden op de achtergrond volgens de actuele wet- en regelgeving berekend. Je doet maandelijks loonaangifte via hetzelfde systeem en gebruikt dezelfde gegevens weer voor je btw-aangifte, je rapportages en je jaarafsluiting.